P59: reportage Andernach

P85: De biotische pomp & Greening the desert

P93: www.wur.nl/upload_mm/f/2/0/5bc71894-e079-41a8-bc44-99475fd66fab_ExtrainfoBodembeestjes_Regenwormen%20vangen%20en%20bewaren.pdf

P97:

Wil je je hier nog meer in

verdiepen, ga dan naar www.ecopedia.be/pagina/bos.

Hoe achterhaal je welk soort bostype of vegetatietype er van nature groeit? Je

gaat hiervoor naar www.geopunt.be of Nationaal Georegister selecteert Natuur,

potentieel natuurlijke vegetatie en dan zie je wat hier van nature zou moeten

groeien.

Zie hier de bostypes van Nederland

Wie nog dieper wil duiken in de bosplantengemeenschappen kan dit lezen:

P 101

Eetbare natuur

(www.foresttoplate.com).

Filmpje van Ben

P 108

Subsidies in België

 Agroforestrysubsidie kun je tot 80% terugbetalen voor het plantgoed .n

de werkuren voor het aanplanten. Meer info vind je op www.agroforestryvlaanderen.

be voor Vlaanderen, www.awaf.be voor Wallonië..

 Vroeger kon je via BOS+  tot € 6.400 per hectare krijgen van je investering. Helaas bestaat dit niet meer.

 Via regionaal landschap kun je in Vlaanderen tot 80% krijgen voor de aanplant

van houtkanten en het graven van poelen. Kijk op www.regionalelandschappen.be voor een regionaal landschap in je buurt.

 Veel lokale besturen doen acties zoals ‘behaag het landschap’: ze geven

gratis of goedkope fruitbomen aan hun bewoners, helpen bij de aanplant

van houtkanten en soms zelfs bij het beheer hiervan, ze geven premies voor

kleine landschapselementen, op verschillende plekken krijg je subsidie voor

(her)aanleg en onderhoud van knotbomen…

 In Wallonië kun je subsidies krijgen voor hagen en soms voor fruitbomen.

 

p 108

9 Financiële planning

Check zeker eens www.wallonie.be/fr/demarches/demander-une-subvention-pour-la-plantation-dune-haie-vive-dun-taillis-lineaire-dun-verger-et ,

het Vademecum en http://yesweplant.wallonie.be

p127

The Humanure Handbook of The Compost

Toilet van Joseph Jenkins. Je kan dit ook in levenden lijve leren bij Villa Vanzelf,

meer info op www.villavanzelf.org/flush-free-2-2.

129

Elektrische droger kopen.

Excalibur amazon

140

Glampingtenten aanbod

www.foresttoplate.com.

P157

12.2 Leren uit de natuur: patronen

Podcast met Leen Gorissen over dit thema

P175

12.5 Balans tussen open en gesloten

Notenzone

Juglone

https://docplayer.nl/133714184-Walnootachtigen-en-juglone.html

P224

Vlaamse tool om van te houden

Bobo.inbo.be

Internationale detectivetool

https://data.apps.fao.org/

Hoe zie je anderstalige websites in het Nederlands?

https://translate.google.com/

17.2.1 Plants for a future

www.pfaf.org

p228

17.2.2 Goede plantendatabases

www.willaert.be

www.vdberk.nl

www.ebben.nl

17.2.3 www.voedselbos.eu 

17.2.4 De Woudezel catalogus 

P230

Medicijn

Boek: Prescription for natural healing

Bronnen die we hebben geraadpleegd voor deze lijst:

pfaf.org, mijn lievelingswebsite die ‘open source’ is

voedselbos.eu

catalogus van De Woudezel (voedselbosplanten)

catalogus van De Verwildering (voedselbosplanten)

catalogus van De Linde (fruit en noten)

catalogus van Den Oudekastanje (knolgewassen)

catalogus van De Zoete Wei (knolgewassen)

live informatie tijdens de veertien voedselbossen de we hebben bezocht

 

P240

Invasieve exoten

The new wild van Fred Pearce

www.health.belgium.be/nl/dieren-en-planten/biodiversiteit/uitheemseinvasieve-soorten/ias-de-strijd-tegen-invasieve-uitheemse

www.nvwa.nl/onderwerpen/invasieve-exoten/unielijst-invasieve-exoten

 

P245

Zaadmengsels

Cruydt Hoeck

Puregraze of Bio Ron

Bingenheimer

 

Meer dan een voedselbos

De beste en ook gratis methode om een nieuwsbrief te sturen is www.mailchimp.com.

P276:

www.riverford.co.uk/, De Verwildering, Jardin D’Eve,

www.tenthacrefarm.com/, De Zonnekouter

p283 Berekentool boek

 

Bronnen:

www.sciencedaily.com/releases/2015/07/150722144709.htm

2 https://web.cs.ucdavis.edu/~rogaway/classes/188/materials/

diamond#:~:text=Compared%20to%20the%20hunter%2Dgatherers,lesions%20

reflecting%20infectious%20disease%20in

3 Een aanrader om meer te lezen: Sietze Norder, De wereld in het klein.

4 Meer over de val van gevallen samenlevingen lees je in Collapse: How Societies Choose

to Fail or Succeed van Jared Diamond

5 www.statistiekvlaanderen.be/nl/verharding

6 https://longreads.cbs.nl/nederland-in-cijfers-2020/hoe-wordt-de-nederlandse-bodemgebruikt/

7 https://nieuws.kuleuven.be/nl/campuskrant/1011/09/rechtgezet–bestaat-het-menselijklichaam-

voor-80-procent-uit-water

8 www.medicalnewstoday.com/articles/how-long-can-you-go-without-food#how-long

9 www.medicalnewstoday.com/articles/325174

10 www.demorgen.be/nieuws/bereid-u-voor-op-de-grote-droogte-komt-er-deze-zomernog-

water-uit-onze-kraan~b25d5017/

11 https://biobeat.nigms.nih.gov/2015/07/elements-that-keep-us-alive-also-give-color-tofireworks/#:~:

text=By%20mass%2C%20about%2096%20percent,and%20nitrogen%20

(3.3%20percent).

12 https://academic.oup.com/ajcn/article/75/5/951/4689417?login=true

13 www.smh.com.au/entertainment/books/we-breath-in-oxygen-and-breath-out-carbondioxide-

where-does-the-carbon-come-from-20080604-gdsgw5.html#:~:text=The%20

carbon%20dioxide%20breathed%20out,cell%20respiration%2C%20as%20is%20

water.&text=When%20that%20reacts%20with%20oxygen,is%20breathed%20out%20

as%20gas.

14 https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/tax.12409

15 www.nrcs.usda.gov/wps/portal/nrcs/detail/wa/soils/?cid=nrcs144p2_036333

16 www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/soil-formation

17 De ijskap heeft Belgi. zelf niet bedekt, maar wel Nederland. De bodemvormung was hoe

dan ook onderontwikkeld tijdens die ijskoude toendraperiode.

18 www.britannica.com/story/do-fossil-fuels-really-come-from-fossils

19 https://climate.nasa.gov/climate_resources/24/graphic-the-relentless-rise-of-carbondioxide/

20 https://publicaties.vlaanderen.be/view-file/15808

21 www.bdb.be/Portals/0/docs/vul200905.pdf

22 Lees Plowman’s Folly van Edward H. Faulkner

23 https://farming.co.uk/news/20-per-cent-of-world%E2%80%99s-co2-from-ploughing-

%E2%80%93-soil-scientist

24 www.nationalgeographic.org/encyclopedia/biodiversity/

25 https://naturalhistory.si.edu/education/teaching-resources/life-science/early-life-earthanimal-

Origins

26 https://now.tufts.edu/articles/extinction-crisis

27 www.npr.org/2020/09/10/911500907/the-world-lost-two-thirds-of-its-wildlife-in-50-

years-we-are-to-blame?t=1622386749989

28 www.theguardian.com/environment/2019/may/06/human-society-under-urgent-threatloss-

earth-natural-life-un-report

29 Herms & Matson, 1991, The dilemma of plants: to grow or to defend. Annals of Botany

30 SAID, 2003

31 www.incredibleedible.org.uk/

32 https://codex.vlaanderen.be/Zoeken/Document.aspx?DID=1003183&param=inho

ud&AID=1014424

33 www.natuurenbos.be/definitiebos)

34 Letterlijk uit: www.agroforestryvlaanderen.be/nl/nieuws/boslandbouwsubsidie-vooraanplant

35 http://environnement.wallonie.be/legis/dnf/forets/foret025.htm

36 https://greendealvoedselbossen.nl/wp-content/uploads/2021/06/Handleiding-Wet-enregelgeving-

Voedselbossen_juni-2021.pdf

37 https://link.springer.com/article/10.1007/s11284-006-0036-6

38 Dit fijn stof komt uiteraard niet alleen van bomen, de lucht zit er vol mee.

39 www.milieurapport.be/milieuthemas/klimaatverandering/neerslag-verdamping/

jaarlijkse-neerslag

40 www.weeronline.nl/nieuws/hoeveel-regen-valt-er-gemiddeld-in-nederland

41 www.ecopedia.be/encyclopedie/stroombekken

42 https://edepot.wur.nl/412426#:~:text=Perenbomen%20verdragen%20korte%20tijd%20

een,krijgt)%2C%20neemt%20wel%20toe.&text=Maak%20op%20voorhand%20met%20

een,voor%20steen%2D%20fruit%20en%20appelbomen.

43 www.agroforestryvlaanderen.be/nl/nieuws/boomsoortenselectie-waarmee-rekeninghouden?

44 Boek: We eten ons dood

45 www.mdpi.com/2077-0472/3/3/443/htm

46 https://asrrealestate.nl/media/214011/asr-themabericht-agrarische-grondprijzen-in-deeu-

2016.pdf

47 In een korte tijd veel dieren op een kleine oppervlakte zetten om het gebied te maaien.

Doordat je een lange tijd tussenlaat tussen graasmomenten kan het gebied zich goed

herstellen.

48 WWOOF is de afkorting van World Wide Opportunities on Organic Farms. Het is een

ruilsysteem waarbij reizende vrijwilligers kost en inwoning krijgen in ruil voor hun werk

op de biologische boerderij.

49 Lees de Humanure Handbook voor meer details hierover

50 Lees The Worm Farmer’s handbook van Rhonda Sherman over hoe je dit opzet.

51 www.plantsgalore.com/care/maintenance/planting-trees-windbreaks.htm

52 www.fastcompany.com/3044877/the-golden-ratio-designs-biggest-myth

53 Meer hierover later 🙂

54 Opletten met Paulownia: het is een woekeraar en kan invasief zijn, niet aanplanten bij

natuurgebieden.

55 Voor meer info over vruchtafwisseling en moestuinieren raad ik je het Handboek

ecologisch tuinieren aan van Velt, d. bijbel op dit gebied. D.t boek zou te dik worden als

we hier te veel over zouden uitweiden.

56 www.fao.org/3/a0701e/a0701e.pdf

57 Naaktzadigen zijn planten die behoren tot de familie van de sparren, dennen, ginkgo’s,

zaadvarens enz. Hun zaden zijn naakt. Bedektzadigen zijn alle overige planten, planten

die zaden produceren die langer houdbaar zijn doordat ze bedekt zijn en meer voedingsstoffen

kunnen opslaan. 🙂

58 De inspiratie voor dit lijstje publiceren we met toestemming van https://beginnergardenertips.

com/permaculture-fruit-tree-guild/

59 Plantenvermeerdering: L. Verhaege

60 Plantenvermeerdering: L. Verhaeghe

61 www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00218839.1969.11100225

62 https://escholarship.mcgill.ca/downloads/x633f2338n

nl_BEDutch